Türkiye, alanında bir ilke imza atmaya hazırlanıyor.
Ülkemizin ilk astronotu Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’na (UUİ) giderek tarihe geçecek.
Axiom Space’in Ax-3 misyonu kapsamında görev yapacak olan Gezeravcı, 17 Ocak’ı 18 Ocak’a bağlayan gece saat 01.11’de Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki Fırlatma Kompleksi 39A’dan hareket edecek.
Tarihi uzay görevinde Gezeravcı’ya eşlik edecek isimler
Uzay istasyonuna yolculuk, SpaceX’in Crew Dragon kapsülüyle gerçekleştirilecek. Astronot Gezeravcı’nın bulunacağı uzay aracının içinde ABD ve İspanya’yı temsilen Mürettebat Komutanı Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetleri’nden Pilot Walter Villadei yer alacak.
Kapsüldeki diğer isim ise İsveç’ten Avrupa Uzay Ajansı’nı temsilen Marcus Wandt olacak.
Axiom: Tüm Avrupa’yı kapsayan ilk ticari astronot misyonu
Axiom Space, Ax-3’ün, tüm Avrupa’yı kapsayan ilk ticari astronot misyonu olacağına dikkati çekti.
Açıklamada, “Bu görev, ülkelerin uluslararası uzay topluluğuna katılmaları ve mikro yerçekiminde keşif ve araştırmaları ilerletmek üzere alçak Dünya yörüngesine erişmeleri için yeni bir fırsat çağını işaret ediyor.” denildi.
Astronot Gezeravcı’nın görev armasındaki ayrıntılar
Alper Gezeravcı’nın uzay yolculuğu için özel arma tasarlandı. Sekiz köşeli Selçuklu yıldızı üzerine inşa edilen armada Türk bayrağı, 16 Türk devletini işaret eden yıldızlar, Cumhuriyeti’nin 100. yıl dönümü anısına 100 sayısı ve turkuaz renkteki Türkiye haritası yer alıyor.
Ax-3 görev arması
Öte yandan Ax-3 görev armasında Uluslararası Uzay İstasyonu öne çıkarıldı. Türk, İspanyol, Amerikan, İtalyan ve İsveç bayraklarının yer aldığı armaya astronotlar Gezeravcı, Lopez-Alegria, Villadei ve Wand’ın isimleri yazıldı.
100 sayısı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını temsil ederken, 500 ise İsveç’in bağımsızlığının 500. yılı anlamına geliyor.
PLVS VLTRA ise İspanya için “daha öteye” anlamına gelen “plus ultra” ifadesini simgeliyor.
CHP’nin Uzay Ajansı karşıtı başvurusu
Bu arada CHP, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile 2018 yılında hayata geçirilen Türkyie Uzay Ajansı’nın kapatılması için Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulunmuştu.
Dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, “Türkiye’nin 20 yıllık hayali olan, büyük bir heyecanla çalışmalarını yürüttüğümüz Türkiye Uzay Ajansı’nın kuruluş kararnamesinin iptali için CHP Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.” demişti.
Türkiye’nin ilk astronotu, 13 farklı deney yapacak
Türkiye’nin İnsanlı İlk Uzay Misyonu kapsamında Alper Gezeravcı, fırlatmanın ardından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak. Bu süreçte 13 farklı bilimsel deneye imza atacak.
Kritik deneylerin detayları
“gMETAL” deneyiyle uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi sağlanacak, MİYOKA deneyi ise mikro yerçekimi ortamında yapılacak, kurşunsuz lehimleme deneyiyle ISS’te elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı gerçekleştirilecek.
“ALGALSPACE” deneyiyle uzayda, Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin büyüme verileri karşılaştırılacak. Böylece, literatürde ilk kez kutup alglerinin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma gerçekleştirilmiş olacak.
“CRISPR-GEM” deneyiyle de insanlığın uzaydaki geleceği için aşılması gereken en büyük engellerden olan uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununu çözmek amacıyla tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay görevi sırasında meydana gelen biyolojik ve biyolojik olmayan stresler karşısındaki savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden CRISPR’in mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki etkinliğinin araştırılmasını amaçlanıyor.
Yapay zeka deneylerde kullanılacak
TÜBİTAK MAM tarafından geliştirilen “UYNA” deneyiyle yüksek sıcaklıklara dayanıklı yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesi çalışması yapılacak.
“VOKALKORD” deneyiyle solunum sistemi fizyolojisi içerisinde yapay zeka desteğiyle seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın etkilerinin insan sesi üzerine etkileri araştırılacak.
“OKSİJEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka desteğiyle verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıklar tanımlanacak.
“METABOLOM” deneyiyle uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri incelenecek. Çalışmanın dünyadaki var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde faydalı olabileceği düşünülüyor.
“MİYELOİD” deneyiyle radyasyona maruz kalmanın kansere neden olan baskılayıcı hücrelere etkisi incelenecek. “UZMAN” isimli deneyle dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testleri gerçekleştirilecek.
“EXTREMOPHYTE” deneyiyle de uzayda ve yeryüzünde yetiştirilen ve de tuz stresine maruz bırakılan glikofitik ve halofitik bitkilerin tuz stresine verdikleri bazı fizyolojik ve moleküler yanıtların karşılaştırması yapılacak.
“MİYOKA” deneyi çerçevesinde ilk defa uzayda uygulanacak elektronik kart üretim teknolojisi test edilecek.
“PRANET” deneyiyle propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakterilerin yer çekimli ortamdaki bakterilerle benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.
